Het goed voederen van sportpaarden kan een uitdaging zijn. Gelukkig bestaan er specialisten die op zoek gaan naar wetenschappelijke informatie en die voortdurend in de praktijk testen. Lizzie Drury, voedingsdeskundige van Saracen Horse Feeds, is één van hen. Dagelijks helpt zij topruiters zoals Harrie Smolders en Charlotte Dujardin bij het samenstellen van het perfecte rantsoen. In dit artikel geeft ze je enkele tips om je competitiepaard optimaal te voederen.
De basis: veel vezels
Elk paard heeft andere voedingsnoden. Die noden variëren afhankelijk van factoren zoals lichaamsgewicht, conditiescore, discipline (bijv. endurance, jumping, eventing, dressuur, …), omgeving, rijvaardigheid enzoverder. Maar: alle sportpaarden trainen en presteren wel in gelijkaardige stressvolle omstandigheden. Daarom is het belangrijk om een aantal voedings- en managementstrategieën aan te houden. Die zijn van cruciaal belang om het paard gezond te houden, los van het niveau waarop het paard deelneemt aan competities.
- Goede kwaliteit vezels zoals hooi, gras, … moeten altijd de basis vormen van het dieet van elk paard. Het wordt aanbevolen om sportpaarden minimaal 1,5% van hun lichaamsgewicht (BW) per dag aan ruwvoer te voeren.
- Controleer en registreer regelmatig het lichaamsgewicht en de lichaamsconditie van je paard. Zo kan je nauwkeurig de voedingsbehoeften berekenen.
- Weeg gedurende een bepaalde periode het ruwvoer en eventuele restjes. Zo kan je makkelijk vaststellen wat de werkelijke vezelopname van je paard is.
- Sommige disciplines vereisen dat ruwvoer bijna continu wordt gevoerd, bijv. bij endurance.
- De timing van het voederen is ook een belangrijk onderdeel van goed voedingsmanagement. Bij voorkeur geef je 80% van de voeding overdag en 20% ‘s nachts. Voer wel geen krachtvoer in de laatste vier à vijf uur voor zware inspanningen. Het is beter om in deze periode ruwvoer aan te bieden of een beperkte graastijd in te plannen.
Zout en andere supplementen
- Naast water en energie, is zout het enige mineraal waar paarden steeds nood aan hebben. Stel daarom een liksteen ter beschikking en voeg per dag minstens 200-300 gram zout aan het voer toe. Bij een hogere temperatuur en werklast, kan deze hoeveelheid best nog verhoogd worden.
- Elektrolyten zijn een essentieel onderdeel van het rantsoen van een sportpaard. Tijdens langdurige inspanning kan je elektrolyten daarom best vervangen of aanvullen. Opgelet: zorg dat er altijd gewoon, zuiver water zonder supplementen of andere toevoegingen ter beschikking is indien je elektrolyten bijvoert. Indien een paard weigert te drinken, geef dan geen elektrolytenpasta of -supplement.
- Wanneer paarden reizen en deelnemen aan wedstrijden is het mogelijk dat ze gedurende langere tijd niets te eten krijgen. Dit leidt tot een opeenhoping van maagzuur en verhoogt de kans op maagzweren. Laat je paard daarom regelmatig grazen of voorzie een hooinet met hooi om de speekselproductie te stimuleren.
- Hou tijdens het reizen regelmatig waterpauzes om je paard gehydrateerd te houden. Wanneer je paard moeilijker drinkt tijdens het reizen, probeer dan eens gearomatiseerd water te geven.
- Bij het maken van een lange reis waarbij je meerdere dagen onderweg bent, kan je overwegen om aanvullende ondersteuning voor het immuunsysteem aan te bieden. Natuurlijke vitamine E-supplementen, zoals Nano E ™, kunnen zowel 3 dagen voorafgaand aan de reis, tijdens wedstrijden als gedurende 3 dagen na de reis worden gegeven.
- Olie toevoegen aan het rantsoen helpt om dat extra beetje glans aan de vacht te geven, om de caloriedichtheid van een rantsoen te verhogen zonder dat er grotere hoeveelheden krachtvoer moeten worden gevoerd, om essentiële vetzuren zoals linolzuur te leveren en om het uithoudingsvermogen te vergroten. Sojaolie en plantaardige olie zijn populaire oliën waar je tot 450 ml van mag geven. Het is geen goed idee om teveel vloeibare olie te voeren. Onthoud ook dat het toevoegen van extra olie de behoefte aan extra antioxidantbescherming in de vorm van vitamine E verhoogt!
- Onderzoek heeft ook aangetoond dat het voeren van kaf (luzerne, gehakseld gras, …) vóór inspanningen, helpt om de bloedtoevoer naar het spijsverteringsstelsel op peil te houden.
Naast water en energie, is zout het enige mineraal waar paarden steeds nood aan hebben.
Verschillende soorten krachtvoer
- Er zijn tegenwoordig steeds meer prestatievoeders beschikbaar om te voldoen aan de voedingsbehoeften van paarden die uitgebracht worden in specifieke disciplines, bijv. Enduro-performance voor endurance- of eventingpaarden of Re-Leve voor paarden met een prikkelbaar temperament, spijsverteringsproblemen of spierproblemen. Paarden die gebruikt worden in disciplines waarin kracht belangrijk is, zullen baat hebben bij voeders die energie aanbrengen op basis van bronnen van zetmeel, zoals haver en gerst (bv. Saracen Competition Fit Mix). Paarden die getraind worden in disciplines waarin uithouding belangrijk is, zoals endurance of cross-country, hebben dan weer nood aan verteerbare vezelbronne zoals sojaschillen, suikerbiet en olie.
- Voer is samengesteld om het paard van alle voedingsstoffen voorzien, maar de voorwaarde is dat het in de aanbevolen hoeveelheid wordt gegeven. Moet je paard gewicht verliezen of mag het niet bijkomen, geef dan niet minder krachtvoer maar kies voor een ander product. Gebruik dan bijvoorbeeld een balancer zoals Competition Fit Balancer of Essential Balancer om voldoende vitamines en mineralen en belangrijke antioxidanten zoals vitamine E en selenium te voorzien.
- Paarden met een prikkelbaar temperament hebben meestal baat bij krachtvoer op basis van verteerbare vezels zoals sojaschillen, alfalfa en suikerbiet (bv. Saracen Re-Leve of Show Improver Pencils).
- Voor paarden die meer ontspannen zijn en een zacht temperament hebben, zullen traditionele conditionerings- of prestatievoeders volstaan om een optimale conditie te krijgen zonder prikkelbaar te worden. Let wel op: voederproducten op basis van granen moeten steeds in gematigde hoeveelheden gevoerd worden en niet in één of twee grote maaltijden.
- Heb je een paard dat snel dik wordt of dat vatbaar is voor hoefbevangenheid? Dan kunnen de aanbevolen hoeveelheden krachtvoer te veel calorieën bevatten. Dit kan leiden tot overgewicht of andere problemen. Kies daarom in deze situaties voor een balancer met een laag caloriegehalte, die alle essentiële sporenelementen en hoogwaardige eiwitten leveren, maar weinig calorieën bevatten.
Heb je nog vragen? Of ben je op zoek naar specifiek voedingsadvies? Neem dan contact op met voedingsdeskundige Lizzie Drury van Saracen Horse Feeds. Dat kan via een e-mail naar ignace@lootvoet.be.
Bron tekst: Saracen Horse Feed | Foto: Philippe Oursel
