Esdoorns… het kunnen misschien wel prachtige bomen zijn, maar als paardenhouders zijn we niet echt fan. Verschillende esdoornsoorten zijn immers giftig voor paarden. En in 75% van de gevallen eindigt zo’n vergiftiging fataal. Ook Katrien moest dit helaas aan den lijve ondervinden. Haar 2-jarige hengst Poncho redde het niet. Nu deelt ze graag haar verhaal om anderen te waarschuwen.
In de winter van 2016 genoten Katriens jaarling Quelle Fortune en twenter Poncho van hun vrijheid en elkaars gezelschap. Ze konden het hele seizoen samen op de weide aan huis blijven staan: ideaal toch! Maar na een maand sloeg het noodlot toe. Poncho werd plotsklaps doodziek. Katrien haastte hem nog naar de paardenkliniek in Moerbeke. Maar ze keerde terug met een lege vrachtwagen, een plukje staart van Poncho en heel veel verdriet.
Een heerlijk paardenleven
Quelle Fortune en Poncho hadden het bij hun eigenaar ongetwijfeld erg naar hun zin. De twee jonge hengsten overwinterden in een weide aan huis waar Katrien hen optimaal kon verzorgen en in de gaten kon houden. Hun ruime weide was omgeven door bomen en bood dus veel beschutting tegen regen en wind. De twee hengsten kregen elke ochtend voordrooghooi op de weide en ’s nachts konden ze rustig overnachten in hun droge stallen waar ze een tweede portie voorgeschoteld kregen. Een leven waar heel wat paarden – en zeker hengsten – in de winter jaloers op zouden zijn.
Begin december kwam Poncho ’s avonds op stal met lichte koliekverschijnselen. Hij werd extra in de gaten gehouden en al snel leek er geen vuiltje meer aan de lucht. Maar niets was minder waar. Katrien: “Een week later, toen ik uit werken was, trof mijn moeder Poncho zwetend aan op stal. Toen ze me in paniek opbelde wist ze me te vertellen dat hij een kleine wonde boven zijn oog had. Mijn eerste vermoeden was dat hij zich klemgerold had en zijn worsteling om weer recht te geraken hem volledig had uitgeput.” Katrien vroeg haar moeder om Poncho extra goed in de gaten te houden. “Een kwartier later belde ze me al weer op om omdat de situatie niet verbeterde. Toen heb ik meteen de dierenarts gecontacteerd.”
Esdoornvergiftiging
Vanaf dat moment ging alles enorm snel. De dierenarts vreesde voor hartruis en raadde aan om het paard zo snel mogelijk naar de kliniek in Moerbeke te brengen. Maar toen Katrien in een mum van tijd thuis arriveerde, trof ze Poncho al volledig lusteloos aan. Hij zweette nog steeds en zijn spieren trilden. Hij kon nog maar amper stappen en sloop zonder op te kijken de vrachtwagen op… ook al had hij er nog nooit één van dichtbij gezien. Katrien: “Onderweg naar Moerbeke ben ik bij hem gebleven. Hij was nog zo jong en bang. De rit was enorm zwaar voor hem. Je zag het leven gewoon letterlijk uit hem lopen. Hij kreeg het koud en begon te rillen. Met elke kilometer ging zijn toestand verder achteruit. Na een tijdje kon hij ook zijn urine niet meer ophouden. De kleur was opvallend donkerbruin. Op het moment dat we de parking van de kliniek opreden viel hij om en gaf hij op.”
”"Dat Poncho's dood veroorzaakt werd door esdoornvergiftiging kwam extra hard aan, omdat het makkelijk vermeden kon worden. De eerste koliekverschijnselen, hartruis en later ook de donkere urine, ... Het waren achteraf gezien allemaal tekenen van een vergiftiging."
Katrien
Anderen waarschuwen
Om haar andere paarden te beschermen, werden kort na het verlies van Poncho alle esdoornbomen rond de weide van Katrien gekapt. Ze liet het perceel ook volledig omploegen en opnieuw inzaaien. Katrien: “Nadien hebben we ook nog beslist om het gras een jaar lang enkel te hooien. Niet enkel de zaadjes maar ook de bladeren en de scheuten die in het voorjaar opduiken zijn immers giftig. Enkele jaren later toonde wetenschappelijk onderzoek aan dat de scheuten gedroogd – in hooi- minstens een jaar lang giftig blijven. Maar gelukkig zijn we van verdere pech bespaard gebleven. Pas na een grondige controle hebben we opnieuw paarden op de weide laten grazen.”
Poncho SK (Armstong van de Kapel x Baloubet du Rouet) stierf na een korte, hevige strijd aan esdoornvergiftiging.
Quelle Fortune, die samen met zijn maatje Poncho op de wei liep, ontsnapte trouwens aan een vergiftiging. Zijn bloed werd na de dood van Poncho meteen getest, maar na enkele bange uren bleek zijn test negatief te zijn. Katrien: “Quelle Fortune is ondertussen uitgegroeid tot een prachtig springpaard. Maar we hebben enorm veel geluk gehad dat hij de zaadjes niet heeft gegeten. wil nu andere waarschuwen om te vermijden dat ze ooit hetzelfde moeten meemaken. Het is vaak een kwestie van onwetendheid, zoals ook bij ons het geval was…”
Wist je dat…
- Esdoornvergiftiging eigenlijk een spierziekte veroorzaakt die atypische myopathie heet.
- Paarden in Vlaanderen al jarenlang slachtoffer worden van atypische myopathie, maar we tot +/- 2009 niet wisten waarom onze dieren ziek werden.
- Er meer dan 100 esdoornsoorten bestaan en die lang niet allemaal gevaarlijk zijn voor paarden. De soorten die bij ons het meeste voorkomen – zoals de gewone esdoorn en de vederesdoorn – zijn dat helaas wel.
- 2016 een piekjaar was voor esdoornvergiftigingen. Toen stierven er 51 paarden in ons land. Het gif zou niet elk seizoen even krachtig aanwezig zijn.
Meer info
Informeer jezelf over esdoornvergiftiging! PaardenPunt Vlaanderen publiceerde een uitgebreid dossier over dit onderwerp. Het werd opgesteld met de hulp van diverse experten en professoren.
De Universiteit van Luik verzamelt constant gegevens over esdoornvergiftiging of atypische myopathie in ons land. Wanneer het aantal gevallen stijgt luidt de universiteit de alarmbel zodat paardenhouders extra voorzorgen kunnen nemen.
