Leverschade bij paarden komt gelukkig niet zo vaak voor. Maar wanneer de lever beschadigd geraakt, heeft dit wel grote gevolgen voor de gezondheid van een paard. Zo’n beschadiging kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een vergiftiging met Jakobskruiskruid. Leverschade kan niet behandeld worden, maar gelukkig kan je wel het rantsoen van een paard met leverschade aanpassen om het optimaal te ondersteunen. Voedingsexpert Lizzie Drury geeft 5 tips.
1. Extra koolhydraten
Makkelijk verteerbare bronnen van koolhydraten zoals haver, gerst en maïs, voorzien het paardenlichaam van onmiddellijk bruikbare glucose. Daardoor wordt de lever minder belast. Het voeren van oplosbare koolhydraten moet wel altijd voorzichtig gebeuren om zetmeeloverschotten te vermijden. Voer je paard dus beter verschillende, kleine porties. Door te werken met 5 tot 6 verschillende maaltijden per dag, vermijd je pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel. Als richtlijn kan je uitgaan van een dagelijkse hoeveelheid van 100 gram haver/gerst/mais aan per 100 kg lichaamsgewicht.
2. Kwalitatieve eiwitten
Vermijd dat ammoniak zich opbouwt in het lichaam van een paard met leverschade. Dit kan gebeuren wanneer het teveel eiwitten gevoerd krijgt. Daarom beperk je eiwitrijk voeder. Voorzie wel voldoende essentiële aminozuren, zoals lysine, en vertakte aminozuren (BCAA’s).
De voordelen van BCAA’s voor paarden met leverschade zijn:
- Ze verhogen de celcapaciteit voor de synthese van eiwitten, waardoor de druk op de lever daalt.
- Ze verminderen vermoeidheid en lethargie.
- Ze verlagen de kans dat gifstoffen de bloed-hersenbarrière bereiken. Zo helpen ze bij het onderdrukken van de neurologische symptomen van leverschade.
Voedingsproducten zoals bietenpulp en mais bevatten veel vertakte aminozuren en zijn dus ideaal om toe te voegen aan het rantsoen van paarden met leverschade.
3. Gras, aangevuld met hooi
Indien je een paard kan laten grazen, geniet dit de voorkeur omdat gras veel vitamine E bevat. Deze vitamine ondersteunt het immuunsysteem. Op alle andere momenten, moet een paard toegang hebben tot hooi. Paarden met leverschade kunnen best hooi krijgen met lage tot mediumkwaliteit eiwitten. Het hooi moet bovendien ook erg zuiver zijn. Ruwvoeders zoals luzerne, vermijd je.
Paarden met leverschade hebben vaak een verminderde eetlust. In dat geval kan je het hooi besproeien met verdunde suikerrietmelasse om de eetlust te stimuleren. Je kan doorheen de dag beter verschillende kleinere porties hooi voeren, dan één grote. Verliest je paard makkelijk gewicht, overweeg dan het bijvoeren van een voedingsproduct met veel vezels, zoals Super Fibre Cubes van Saracen Horse Feeds.
4. Mariadistel en ciderazijn
Op dit moment is er nog weinig bewijs voor de positieve effecten van bepaalde supplementen op de gezondheid van paarden met leverschade. Sommige onderzoeken tonen aan dat mariadistel en ciderazijn een positieve invloed kunnen hebben.
- Mariadistel bevat sylimarine, een stof die levercellen beschermt tegen verdere schade. Het helpt ook bij het herstel van beschadigde cellen en het verminderen van ontstekingen.
- Eén onderzoek toonde aan dat het voeren van 240 ml liter ciderazijn hielp bij het verlagen van het ammoniakgehalte in het bloed (bij een paard van 450 kg).
5. Extra vitaminen
Het is aangeraden om vitamine B-complex, inclusief foliumzuur en vitamine K, toe te voegen aan het rantsoen van een paard met leverschade. Deze vitaminen worden normaal gezien verwerkt door de lever en de kans bestaat dat het beschadigde orgaan hierin minder succesvol is. Ook zink kan helpen bij het ondersteunen van een paard met leverschade. Die stof helpt om afvalstoffen uit de verwerking van aminozuren af te breken.
Het toevoegen van andere vitaminen is niet aan te raden, tenzij geadviseerd door een dierenarts. Vitaminen A, D en K worden namelijk opgeslagen in de lever en zouden op die manier giftige eigenschappen kunnen krijgen. Een te grote hoeveelheid vitamine D kan bijvoorbeeld leiden tot nierfalen en vitamine K kan bloedarmoede veroorzaken.
Heeft jouw paard leverschade? Op de website van Paardenpunt Vlaanderen vind je een uitgebreid dossier over leverschade en het aanpassen van het rantsoen voor een paard met leverschade. Onthoud wel dat elk paard met leverschade andere bloedwaarden heeft. Raadpleeg daarom steeds een dierenarts of laat je bijstaan door een voedingsexpert zoals Lizzie Drury van Saracen Horse Feeds.
